Rabu, 15 Juli 2009

PASAN MAMAK I s/d VI

PASAN MAMAK I

Nan kanduang kamanakan mamak
Buah hati ayah jo bundo
Dek kamanakan cubolah simak
Dangakan mamak bacurito

Kok indak salah mamak mahituang
Di agak agak sampai kini
Takalo kamanakan ka dibaduang
Mamak maliek partamo sakali

Ditanggal samo bulan nan samo
Sakian tahun maso dulu
Dihituang sampai kiniko
Indak taraso wakatu balalu

Dihari baiak bulan nan baiakko
Tanggal kalahiran kamanakan
Mamak tulih gurindam ka ganti kado
Pitih tak mungkin mamak kirimkan

Mamak bukanlah urang kayo
Cadiak indak pandaipun bukan
Hanyo sabagai tandonyo cinto
Apo nan ado nan mamak barikan

Sapanjang sara’ nan mangato
Di adapt ka mamak pakaikan
Kok senteang bilai di bundo
Kok kurang ayah ka mancukuikkan

Diri mamak kok dipandangi
Bukan maratok manyasa untuang
Banang sahalai umpamo tali
Putuih kamanakan nan ka manyambuang

Walaupun mamak tanaman joloang
Didalam suku tanaman tuo
Tapi umpamo karambie condoang
Ka parak urang jatuah buahnyo

Lah kariang tanah manggadangkan
Lah latieh manyiram pagi patang
Hutang pupuak alun talansaikan
Buah lah dulu di ansua urang

Nan labieh cameh dalam hati
Tantu kamanakan lah tau juo
Mamak indak baranak padusi
Baranak jantan surang pulo

Si upiak si buyuang sinan
Nan gadang nan ketek iyo
Kok etek ka ditanyokan
Panghulu indak ba datuak tido

Tapi samantangpun ba itu
Bialah mamak jo untuangnyo
Tigo bulan dikanduang ibu
Suratanlah sudah jo garih nyo

Indak doh mamak bimbang jo ragu
Sakarek indak ba hati sumbiang
Kok barek bana baban di pangku
Nan kamanakan ka mamak bimbiang

Mamak jambokan sapanjang tangan
Mamak uluakan sapanjang tali
Ba itu adat ma ajakan
Walau lah banyak nan lupo kini

Katukuak tambah dari mamak
Indak malabihi dari ayah
Dek kamanakan cubolah simak
Mamak ka muloi basajarah

Takalo maso dahulunyo
Sabalun barabalun
Alun baputiek jo babungo
Alun babatang jo badaun

Niat tasimpan dalam hati
Dirunggo dado ayah jo bundo
Taruko baru ka jadi
Baru sajo mangaka bijo

Ayah badoa pado nan Kuaso
Mandeh bakandak pado Illahi
Kok layie anak nan dicito
Kapangganti badan diri

Diwarih nan ka bajawek
Dipusako nan ka batoloang
Indak dibilang jarieh jo panek
Lamo jomaso indak dihetoang

Kok layie anak laki laki
Umpamo ameh jo parmato
Ibarat cincin di jari
Ka panyonsoang tamu kok tibo

Ka tungkek pamanih jalan
Ka karih pamaga adat
Panjago warih katurunan
Ka pambela dunie akhirat

Kok nyampang layie anak padusi
Ibarat bungo di halaman
Hiasan dalam nagari
Sumarak anjuang paranginan

Barakat doa jo pintak
Masonyo Allah ka mambari
Balaku juo kironyo pintak
Sambilan bulan sapuluah hari

Layielah anak parampuan
Sahari layie sahari banamo
Namo indak ka mamak sabuikkan
Tapi baa manggadangkannyo

Sajak muloi turun mandi
Sampai pandai jalan surang
Anak pamenan patang pagi
Bak cando intan bakarang

Dijujuang bagai makuto
Hiasan dalam kampuang
Ditanai bagai gumalo
Ka jadi sumarak anjuang

Di asuah sikola jo mangaji
Di aja adat sopan santun
Dari sahari ka sahari
Sampai babilang tahun

Dibalikan subang jo galang
Dipakaikan ameh balampih
Dari ketek dinanti gadang
Sampai manjadi anak gadih

Kok dipandang kapado umua
Kinilah masuak tujuah baleh
Dari dapua sumua jo kasua
Kamanakan lah patuik tau jo kameh

Kamanakan mamak gadih nan jombang
Sumarak anjuang paranginan
Limpapeh rumah nan gadang
Baitu di Minang rang himbaukan

Manuruik adat di Minangkabau
Sara’ mangato adat mamakai
Sajak tamat mangaji di surau
Umua cukuik bilangan lah sampai

Lah pandai batanak jo manggulai
Lah tau jo padeh asin garam
Lah kameh manyapu lantai
Dari lua sampai ka dalam

Umpamo tanaman dalam parak
Batang gadang daunlah rimbun
Buah lah mangka saparo masak
Mangarang bungo bak antimun

Siriehlah patuik naiak junjuang
Hutang di mandeh ayah jo bundo
Disiko carito mamak kuduang
Isuak disambuang ka tukuaknyo

Banyak contoh ka mamak sabuikkan
Ka jadi suri gadih Minang
Adat jo sara’ ma ajakan
Minggu di muko ka mamak kambang.

Sampaikan salam ka ayah jo bundo
Doakan mamak talakik pulang
Bakumpua kito di hari rayo
Karik jo kabiah samo di jalang..

(bersambuang)
01032004 Yan Majo Basa

Pasan mamak II

Kamanakan mamak gadih nan jombang
Pamenan mato ayah jo bundo
Simakkan bana tarang tarang
Surek mamak nan ka duo ko

Indak ka banyak nan mamak sabuik
Untuang kok lain nan baguno
Hanyo sakadar pandangan hiduik
Pangalaman nan mamak baco

Didalam surek nan dahulu
Lah mamak cubo manjalehkan
Sia bana kamanakantu
Babagai contoh di ibaratkan

Umpamo tanaman suko
Parak babateh bamintalak
Cancang latieh urang dahulu
Takalo tuga ka dihantak

Sabanyak bijo dikandang
Di indang di tampi tareh
Dipiliah ka jadi tampang
Di ambiak nan paliang boneh

Bijo baiak nan baserakkan
Balambuak jo kasieh sayang
Kok lai elopk ratak tangan
Baputiak babungo kambang

Buah di ambiak katiruan
Bungo ka jadi pamenan mato
Ba urek limbago matan
Batang gadang badahan gampo

Pucuak labek badaun rampak
Barantiang barieh jo balabeh
Tampek basanda malapeh arak
Disinan latieh dapek ureh

Ureknyo tampek baselo
Daun tampek rang balinduang
Umpamo baringin ditangah koto
Pidoman lalu urang kampuang

Dek itu mamak batutua
Pandai pandai manjago diri
Daun rogek putiak kok layua
Sio sio musim baganti

Bukannyo ayah mahituang jarieh
Kami indak mambilang jaso
Kamanakan juo nan ka buliah
Santano tumbuah pandai manjago

Lah ka nasib dek tanaman
Katiko sadang babungo
Ba bagai bagai macam godaan
Indak nan elok ciek juo

Umpamo ambacang jo cubadak
Tampuak kuniang buah lah mangka
Dima sajo urang tagak
Baun harumlah manyeba

Patuik bana kamanakan pahami
Baa jariehnyo rang paladang
Sajak limbago muloi jadi
Sampai baputiak babungo kambang

Muloi tuga di hantakkan
Sajak bijo mulo di kaka
Rumpuik sahalai bacampakkan
Baa nak capek limbago kalua

Nyampang talambek hujan turun
Tanam basirami patang pagi
Muloi tumbuah sahalai daun
Babagai ubek lah di bari

Pupuak urea pupuak kandang
Racun hamo ba sadiokan
Baa nak capek tanaman gadang
Panek jo latieh indak diraso

Sampai lah tumbuah nan bak kini
Lah babuah saparo masak
Di luanyo sanang Allahurabbi
Di batinnyo cameh bagajolak

Basangketo lahie jo batin
Babagai bagai cameh di raso
Dicaliek parak urang lain
Bamacam macam hamo nan tibo

Ado namonyo kutu lompek
Ado nan wereang jo pianggang
Baratuih macamnyo ulek
Sakian pulo macam,nyo kumbang

Babagai gaya jo caronyo
Dari nan haluih sampai nan kasa
Indak nan elok ciek juo
Sadonyo ka buah sasa

Nan haluih masuak di urek
Sampai ka putiaknyo manjala
Di lua tampak buah bakilek
Di dalam busuak jo bata

Ado nan kasa tarang tarangan
Basayok hamo nan hinggok
Indak doh usak dari tandan
Tapi lah tandeh kanai cotok

Nan paliang buruak kok dikaji
Talengah samalam sajo
Talambek badan ma awasi
Isuaklah tingga sajo tampuaknyo

Ayah baparak tapi labuah
Iko bana mamak nan bedo
Sadang mamajek urang lai namuah
Konon pulo tingga manjambo

Usah talalu picayo diri
Walaupun tumbuah kalindungan
Sadang durian kuliknyo baduri
Indak surang juo nan takuik makan

Walau parak paga balingkuang
Tinggi sulik ka di awai
Sadangkan karambie ba tampuruang
Lai cempoang ulah dek tupai

Itulah ibarat jo umpamo
Bukannyo cameh balabihan
Mamak mancaliek lai seso
Kononlah ayah nan manggadangkan

Usah panggakkan buah nan kuniang
Bara bana harumnyo badan
Kalau lah dendeang mangaja kuciang
Balungguak sasa kamudian

Nan basayok barabuik hinggok
Ramo ramo nak sato pulo
Kumbang mabuak nak mahisok
Hamo jo ulek usah dibaco

Awak kok tumbuah tapi jalan
Indak baragan urang ma ampie
Paga kok randah jambo jamboan
Alamat ka tandeh kanai gutie

Buah gadang putiak talampau
Lah mangka mangko ka bedo
Ibarat lapeh di muluik harimau
Muluik buayo lah mangango

Kok siang di agah tupai
Malam di lalah kalilawa
Sadangkan tinggi lai rang gagai
Konon pulo tingga manyemba

Dek sabab karano itu
Elok elok mamacik tampuak
Jan tamakan bujuak jo rayu
Bara bana urang manjuluak

Jadilah tanaman nan baguno
Yo bana masak di batang
Disinan badan baharago
Dima pasa dicari urang

Lah banyak contoh nan jaleh
Dek ulah kanai rayuan
Tampuak alun rela malapeh
Badan lah jatuah dek pinggalan

Nak arok capek kakaranjang
Tampuak bagatah batinggakan
Lai bana di bali urang
Lah bagigik baru rang campakkan

Akhienyo jadi antimun bungkuak
Manyasa urang mamakan
Guno tak labiah ka panukuak
Panambah barek timbangan

Lah abih dayo jo usaho
Asa indak lupo jo diri
Itulah takdir Nan Kuaso
Sasa nan indak ado lai

Bamacam macam pituah rang tuo
Nan ka jadi contoh jo tuladan
Banyak ragam jo tambiahnyo
Disurek katigo mamak jalehkan..

Bersambung…………..
08022004 Y Jambak


PASAN MAMAK III

Kamanakan kanduang dek mamak
Pawarih pusako lamo
Sabuah lai cubolah simak
Surek mamak nan ka tigo

Lah duo surek malayang
Lah cukuik panjang isi carito
Kalau disimak tarang tarang
Mungkin isuak ado gunonyo

Didalam surek nan dahulu
Lah disabuik dicontohkan
Kamanakan ibarat tanaman suku
Nan kajadi suri jo tauladan

Banyak tanaman ka jadi kiasan
Alam takambang kajadi guru
Ado nan elok ka tauladan
Ado nan indak patuik di tiru

Ciek lai kajadi pikie
Patuik ka jadi contoh juo
Tirulah hiduik karambie
Gadang guno manpaatnyo

Kok tumbuah indak mamantang
Tanah data jo nan landai
Tangah rimbo tangah padang
Walau ka tumbuah tapi pantai

Baitu limbago kalua
Indak usah di pupuak disirami
Barabuik urek manjala
Cukuik hiduik jo ambun pagi

Muloi badaun sahalai duo
Badanlah siap rang gunokan
Indak ado nan sio sio
Tagantuang nan punyo manjadikan

Pucuak ka janur gaba gaba
Panyonsoang alek nan datang
Tagak samo jo marawa
Lambang adat pusako Minang

Baransua tuo saketek
Batambah banyak rang gunokan
Daun ka jadi bungkuih katupek
Lidi ka sate jo sapu halaman

Saumpamo tuo dipalapah
Indak ka tabuang sio sio
Ka paga banieh urang disawah
Kadang ka atok dangau rundo

Nyampang talakik badan babuah
Nan mananam lah pulang pokok
Baruakpun sato dapek upah
Baitu bana urang dek arok

Kok di hituang pulo guno buah
Indak nan mubazie ciek juo
Babagai bagai urang olah
Baiak nan mudo ataupun tuo

Sabuik ka jadi aleh kaki
Tampuruang guno baragam
Santan amuah ka mari jadi
Sampalah makanan ayam

Buah mudo kaganti ubek
Makin tuo banyak gunonyo
Baralek gadang baralek ketek
Nan badan tabao sato

Kadang jaso rang lupokan
Nasib jo garam samo sajo
Nyampang talamak urang makan
Cancang kambiang dapek namo

Kok batangnyo ka dibaco
Ka tiang tunggak jo jambatan
Ka bangunan apo sajo
Ka ganti ruyuang lantai papan

Nan labieh pulo dari itu
Sipat karambie kok dibaco
Indak bamusim ba wakatu
Babuah indak bakutiko

Bara bana ka paneh hari
Nan buah ba rayie juo
Samakin tuo makin dicari
Sulik nan lain ka tandiangnyo

Pantang badabuak dari tandan
Walau ka ribuik gampo rayo
Nyampang dipanjek rang ampehan
Raso santan barubah tido

Hiduik nan indak banyak kandak
Tapi tumbuah mambaleh guno
Pupuak indak basiram indak
Nan badan gadang jasonyo

Ikolah contoh jo umpamo
Nan kajadi andai jo misa
Indak mangaja tuah jo namo
Tapi lillahita’ala

Untuang kok lai tapahami
Pandai mambaco nan tasirek
Pandai pandai manjagi diri
Elok elok kok babuek

Banyak di kito nan tasuo
Dicari namo upek nan dapek
Apo pulo ka contohnyo
Mamak jalehkan di surek ka ampek

Kini sahinggo iko dahulu
Doakan mamak panjang umua
Talakik juo kito batamu
Sabalun mamak masuak kubua

Sampaikan salam ka ayah jo bundo
Ka nenek talabiah bana
Mamak nan bukan marantau cino
Sadang tagadai badan di jawa

Insyaallah suatu maso
Nan pulang ka mamak kayaikan
Tunggulah mamak di muaro
Kok indak jo kapa mungkin jo sampan

(bersambung)

08022004 Y. Jambak


PASAN MAMAK IV

Nan kanduang gadih nan jombang
Kamanakan dek badan diri
Lah tigo surek malayang
Nyampang kok alun tapahami

Mamak ulang sakali lai
Disurek nan ka ampek
Ibarat urang mangaji
Di ulang ulang kok lai dapek

Dibulak baliak bak mamanggang
Di ulang ulang bak manyapuah
Kalau disimak tarang tarang
Jo kieh mamak bapitaruah

Baitulah kito urang diminang
Ma aja anak kamanakan
Indak bacurito taruih tarang
Tapi ba umpamo ba kiasan

Alam takambang jadi guru
Baraja ka pangalaman
Ado nan patuik ditiru
Ado nan pantang dilakukan

Mamak sabuikkan hiduik karambie
Ka jadi contoh jo tauladan
Kok lai ka jadi buah pikia
Ka bungo lalok dalam rasian

Sabanyak nan elok contoh diliek
Nan buruaknyo sagitu pulo
Kok disabuikkan salah ciek
Sipat banalu ka mamak baco

Indak nan tau surang juo
Asa mulonyo kok dikaji
Nan jaleh dipandang mato
Dek buruang limbago tajadi

Manempe di rantiang kayu
Barubah jadi cindawan
Manuruik bahaso urang ulemu
Parasit rang namokan

Keteknyo ta anjo anjo
Lah gadang ta bao bao
Lah tuo barubah tido
Hiduik manggaduah jo manyeso

Sarupo cindawan tumbuah di tunggua
Umpamo sakek tumbuah di batang
Sarupo lumuik di tunggua
Bak hilalang kok di lading

Di basi jadi karawek
Umpamo kanker dalam darah
Di rimbo umpamo acek
Di sawah ibarat lintah

Dima sajo hiduik bagantuang
Lah kuruih urang dek awak
Makan hati ba ulam jantuang
Tingga manunggu mati tagak

Li ketekhiduik manompang
Lah gadang citonyo buruak
Lah payah batang dek batenggang
Urang basangko aleh duduak

Pucua layua daunlah rogek
Maratok limau nak babuah
Awak badaun labek
Urek haram manggapai tanah

Baladang dipungguang kawan
Bak mamapeh dalam balango
Lah abih urang dek umpan
Awak tingga mangganyuik sajo

Manuhuak kawan sairiang
Mangguntiang dalam lipatan
Sadang lai urang babimbiang
Lah kuruih baniat maninggakan

Manuruik carito guru mangaji
Kok basuo dipaparangan
Halal darahnyo tumpah ka bumi
Ba itu agamo ma ajakan

Uranglah jadi aleh duduak
Darahnyo basasok juo
Manangih limau nak bapucuak
Nan rimbun ka awak juo

Sabalun lapuak batang jo urek
Nan tumpang alun baranti
Ba itu bana niat nan jaek
Walau ka sam samo mati

Usah ditiru nan bak nantun
Gadang dosonya di balakang
Doso nan indak dapek ampun
Dunie akhirat di upek urang

Masih banyak contoh nan nyato
Kalau lai namuah manyimak
Insyaallah minggu dimuko
Kito ulang baliak manyibak

Sapanjang nan mamak sabuikkan
Kok ado nan kurang jaleh
Ka mandeh cubo tanyokan
Dek ayah itulah kameh

Kini sahinggo iko dahulu
Pinto mamak indak doh banyak
Ka ganti palapeh rindu
Cubolah baleh surek mamak

Puaso tibo rayo ka datang
Minal aizin wal faizin
Santano alun talakik pulang
Maafkan mamak lahie batin

Sampaikan salam ka nenek
Ka angku ba itu pulo
Pandai pandai kamanakan manjawek
Kok nyampang baliau batanyo.

15032004 Y. Majo Basa.


PASAN MAMAK V

Kamanakan mamak pamenan mato
Buah hati limpo bakuruang
Lah ampek surek kamanakan tarimo
Nan carito mamak masih tangguang

Dek sabab karano itu
Simak dek kamanakan sabuah lai
Umpamo nan indak patuik ditiru
Toloang disimak dipalajari

Disurek ka tigo jo ka ampek
Lah mamak cubo manyampaikan
Contoh umpamo nan tasirek
Santano jadi tanaman

Usah manjadi kacang miang
Gatanyo labiah bak biluluak
Lain asiang jo jilatang
Sakuliliang urang nan mabuak

Kok dicaliek sapinteh lalu
Baiak bantuak maupun rono
Banyak urang nan tatipu
Takicuah pandangan mato

Lagak bak cando kacang panjang
Manggagai tagak jo junjuang
Badaun babungo kambang
Babuah samo tagantuang

Buah bak cando kacang paga
Babulu bak kacang ramang
Bak buncih daunyo leba
Babuah sapanjang gagang

Ditanah tumbuah manjala
Jo kayu hiduik manompang
Manggagai sapanjang aka
Malilik sapanjang batang

Bulu bakilek ka amehan
Nyampang ditimpo matohari
Bungonyo rancak ka pamenan
Babagai rono jo ragi

Tapi kok indak hati
Tadayo jo bantuak rupo
Alamat ka sansai badan diri
Sampai mati indak ka lupo

Bungo rancak salimuik diri
Guno tak labiah ka palagak
Miang bakilek dek matohari
Pangicuah mato rang banyak

Kok lakek miang di badan
Hari kok sadang tangah hari
Mungkin malu talupokan
Amuah rasonyo batilanjang diri

Usah disabuik ka malendo
Apo lai nak manggisie
Kok nyampang kancang angina tibo
Usah taragak nak ma ampie

Gatanyo allhurabbi
Digauik makin batambah
Di gosok tambah manjadi
Dibiakan batambah parah

Cando digigik samuik api
Bak di pantak salimbado
Padieh kkok lai tatahani
Nan gatanyo indak ta kao

Banyak pulo nan bamiang
Tapi nan iko talabiah bana
Labieh gata dari jilatang
Miang rabuang alun lai bara

Gatah biluluak tasabuik juo
Buah anau kato rang banyak
Tapi kok tau jo caronyo
Lamak bana untuak kolak

Tapi nan iko kok disabuik
Indak baguno ciek juo
Dibalah tujuah sahalai rambuik
Gatanyo labieh sakapalo

Jadi pameo urang sa isuak
Jadi gunjiang dek rang tuo
Rang sumando parangai buruak
Kacang miang ka tambiehnyo

Mabuak mangieh jo manggisie
Pangka bala dalam kampuang
Bak minyak bacampua ayie
Tatap tasisieh dalam tabuang

Jauahkan sifat sarupo itu
Dunie akhirat urang manyumpah
Hiduik kok indak ka mambantu
Jan pulo urang dibuek susah

Pandai pandai hiduik jo lingkuang
Usah ditiru kacang miang
Kok ingin juo tumbuah bajunjuang
Tirulah siriah bagagang

Masih banyak contoh nan lain
Contoh lah cukuik dari alam
Nan lahie manganduang batin
Nan tasurek sireki paham

Insyaallah dilain hari
Mamak ka cubo manambahkan
Panjang umua murah rasaki
Tasilau juo kamanakan

Cupak panuah gantang balanjuang
Nyampang batamu saliter indak
Usah salahkan sarueh batuang
Mamak manggantang nan kurak bijak

Bana nan datang dari Illahi
Manusia basifat alpa
Kok salah mamak mangaji
Usah surek kamanakan baka.

01112004 Y. Majo Basa


PASAN MAMAK VI

Kamanakan juo kato mamak
Alun pueh mamak batutua
Sabuah lai cubolah simak
Kaganti pamenan tidua

Banyak istilah kito di minang
Manggambarkan kaum rang padusi
Jikok disibak tarang tarang
Sarek makna jo arati

Dalam surek nan ka anamko
Ka mamak cubo manjalehkan
Ka buah tutua dek urang tuo
Gurindam adat mangatokan

Tigo macamnyo parampuan
Nan jadi pameo dalam kampuang
Jikok di inok dipikiakan
Indak sadonyo nan bundo kanduang

Nan partamo parampuan simarewan
Kaduo mambang tali awan
Katigo baru parampuan
Danga di kamanakan mamak uraikan

Nan disabuik simarewan
Kurang adat kurang taratik
Jarang baso jauah sopan
Hiduik sarupo mambalakang ka langik

Bakoroang kampuang indak jaleh
Jo tetangga indak paduli
Tukang asuang silangkaneh
Pambuek cabuah dalam nagari

Adat indak nyo isi
Limbago indaknyo tuang
Bak cando hiduik indak kamati
Dunia bak katonyo surang

Basutan dimato barajo dihati
Durako kapado ibu jo bapak
Himbau nan indak nyo sahuti
Sakali suruah saribu anggak

Dek ranggaek indak ta tagah
Dek laki indak ta ambekan
Acok dilua pado dirumah
Rumah tangga nyo abaikan

Lupo diri lupo jo malu
Awak lah ibu rumah tanggo
Kadang laki basangko babu
Awak bak cando juragannyo

Indak mamikie hiduik susah
Taunyo ado jo cukuik
Usah disabuik badan salah
Amuah baparang adu muluik

Usah ditiru nan bak kian
Dunia akhirat kamakan cilako
Ba pandai dalam pargaulan
Pandai manjago rumah tanggo

Nan ka duo kok dibaco
Banamo mambang tali awan
Saroman balain rupo
Sairiang batuka jalan

Kok mangecek pantang kalah
Bak cando awak nan paliang santiang
Tinggi hati somboang jo pongah
Pantang bana ka tagandiang

Bunyi tutua marandang kacang
Indak manaruah paruik lipek
Indak ma agak jo manenggang
Urang mandanga ka ma upek

Kok ma ota barami rami
Mancaritokan laki surang
Nan sayangnyo allahurabbi
Sagalonyo labieh dari urang

Indak bacacek saketek juo
Indak samo jo laki urang
Lah tingga tulang jo kulik sajo
Bakatokan juo paliang sanang

Kahilie mudiak maajan tuah
Mamanggakkan apo nan punyo
Laki lah cando sapi parah
Awak mabuak manyasok juo.

Nan katigo di sabuik parampuan
Iko lah istri nan saleha
Tau di malu dengan sopan
Mamakaikan adat jo budaya

Lamah lambuik kok batutua
Budi elok laku katuju
Rahasio dapua sumua jo kasua
Urang lain ndak paralu tau

Nan tuo bamuliakan
Nan ketek dikasihi
Pandai bagarah bakucindan
Taat ibadat jo mangaji

Bijaksana kato rang kini
Pandai malenggang dinan sampik
Tau manjago hati laki
Paham bana hiduik nan sulik

Balayie biduak silenggang
Karucuik jo saliguri
Dinan rumik pandai batenggang
Tando bamain aka jo budi

Limpapeh rumah nan gadang
Sumarak anjuang paranginan
Samo maraso sakik jo sanang
Ka jadi suri jo tauladan

Malabihi ma ancak ancak
Mangurangi sio sio
Tau di bateh jo agak
Tandonyo paham jo kiro kiro

Ikolah sipat nan ka ditiru
Nak salamat dinie akhirat
Tapaliharo tingkah jo laku
Tandonyo padusi ba martabat

Urang bijak mangatokan
Harato jo kakayaan
Hanyo mampu ma sejahterakan
Tapi bukan mam bahagikan

Nan kayo sasungguahnyo
Urang nan pandai mansyukuri
Bijak menikmati hasie usaho
Disinan bahagia nan hakiki

Mudah mudahan nan mamak sampaikan
Isuak untuang gadang gunonyo
Insyaallah kamanakan rasokan
Buah tutua mamak nangko.

(bersambuang)

17112004, Yanto Jambak.

Minggu, 21 Juni 2009

AROK - AROK
Babaliak ambo mancogok
Di palanta badan ma untok
Sahalai gurindam nan babaok
Kaganti sabatang rokok

Walau bukan siriah langkok
Indak ba pinang ka di gatok
Indak basadah ka di kicok
Hanyo ibarat karakok

Sajak kapatang darah tasirok
Jantuang di dado ba dabok dabok
Kadang taraso sasak angok
Bak cando urang taparogok

Mandanga badan di ambok ambok
Bak cando oto di kelok
Kok iyo lai jatuah bak asok
Nan bedo kok jatuah talepok

Salamoko garah ba olok olok
Kadang carito agak jorok
Babaun porno jo seronok
Ibarat lagu talampau cengkok

Cameh badan masuak parangkok
Takuik tulisan kok kurang elok
Ibarat tukang kok salah tokok
Dek ulah punco salah rasok

Salah latiang salah cotok
Salah awai salah kakok
Salah tumpia salah tungok
Dek ulah talampau garok

Punyo urang kok tarosok
Anak urang kok tasungok
Balain lenggang jo lenggok
Urang tagak awak kok jongkok

Indak nan cabiak nan batumbok
Salah kasin salah cangkok
Basangko limau rantiang dadok
Tantu balain tuneh mancogok

Disiko kito salah nan acok
Lah jaleh niat pai ka solok
Batumpang oto ka padang tarok
Akhianyo tibo disimarasok

Kadang batanyo ka si ucok
Dima ngarai si anok
Dibaonyo ka sipirok
Bakatokan supir nan olok

Lah jaleh awak nan begok
Samo sajo kada jo kurok
Ba agiah minyak gosok
Dima kulik ndak ka sambok

Rasio urang takuik tasingkok
Perusahaan nyo ta baok baok
Ibarat gadih pakai rok
Tantu nampak sarawa kotok

Iko diambo nan manggaok
Mako mangecek tagagok gagok
Dek ulah gas talampau ambok
Kok disiko oto mogok

Dek kito mangaji jikok
Ba andai jo basi kok
Kok dek iko badan kanai tangkok
Tantu lah samo sajo jo pancilok

Kanai badia kanai lokok
Kanai hantam kanai kaplok
Kanai tinju kanai tonjok
Kanai lampang kanai tabok

Urang baladiang jo bagolok
Takuik awak nyo ajak carok
Badannyo gadang badagok
Awak lah bongkok bongkok

Awak balain jo si pitok
Nan bamato sipit jo silok
Walau bajalan lah ta seok seok
Banyak petugas nan keok

Oknum gampangnyo sogok
Pitih sakabek ampau sagepok
Kok indak dapek jo nan montok
Nyo cubo jo nan semok

Kadangnyo bao ka waruang pojok
Lah barabuik nan malakok
Main sungia main sungok
Mambuek kito jajok

Nan kariang jadi lambok
Hati kareh jadi liok
Mato nyalang jadi lindok
Suaro nyariang jadi anok

Luruih jalan nan bengkok
Licin barang nan penyok
Walau lah reyok reyok
Tagaknyo bisa tagok

Santano di caliak jo di tengok
Kito pandangi tatok tatok
Karajonyo labiah dari rampok
Ba koloni bakalompok

Nyo buek geng jo blok
Keceknyo tim work
Ado nan ma eksport
Ado nan ma import

Rimbo abihnyo rajok
Gunuang tandehnyo patok
Pulau nyo buek resort
Isi lauik nan nyo sasok

Paruik bumi nan nyo isok
Batu baro batu giok
Batu asahan batu gosok
Bantuak di irian freeport

Kayu di rimbo abih rontok
Kayu manih jo kayu dadok
Dari panjang satampok
Sampai sagadang balok

Kadang kapa nyo jua ba onggok
Nyo kecekan barang rongsok
Asset negara hilang lanyok
Kadang sembako sato ijok

Caliak dulu kasus bulog
Nyo kumpuakan untuak stock
Kecek awak di gudang batarok
Tanyato masuak ampolok

Ado nan lewat tanjung priok
Ado juo lewat airport
Iko dek ado nan manyuport
Urang nan mamacik Password

Kalua masuak bebas pasport
Indak taliput jo ta report
Kok ado bana nan tatangkok
Tapi indak kapok kapok

Sudah tu hilang lanyok
Antah ka cino antah tiongkok
Antah ka Thailand jo Bangkok
Kanagari Narodom Sihanok

Nan lari jarang basobok
Kasadonyo tabang mangirok
Mungkin syetan nan mambao
Pamaianan kumuah jo jorok

Bacari ka tukang tarog
Dukun tanuang takok takok
Mamiliah ganjia jo ganok
Dima ka tabukak kalorok

Di awak lah kampuah uwok
Kok lari kama ka mandok
Kian ta ambek kasiko mentok
Kabawah talantuang ka ateh ta pentok

Tingga sajo di rumah pondok
Mangontrak rumah mpok enok
Tukang rujak jo karedok
Asli betawi totok

Dulu bakeh mbok mbok
Manjua jamu godog
Tapi kanai tangkok
Dek manjua anak orok

Dicaliak bini lah bacilomok
Baju lah sarek dek panumbok
Tapi , gaya bak cando balando depok
Bantuak gaya panyanyi rock

Daguak basuntik sagadang mangkok
Bajalan manggeak geok
Sarupo itiak entok
Pulang dari sawah lukok

Mato mangijok ngijok
Di urang abuak ba pikok
Dek nyo ba agiah pilok
Baa ragi nak mancolok

Akhianyo abih rontok
Tadinyo cando bewok
Kini cando batok
Sarupo dama kolok

Anak manangih ndak amuah antok
Gilo maluluang jo maratok
Bibie sirah lihialah gondok
Lado kutu nan nyo gatok

Ditanah duduak malepok
Lantai lai indak batembok
Dindiang ado tapi lah reyok
Baloteang tapi kurang atok

Hari nan sadang galok galok
Udaro dingin lambok lambok
Bakawan jo dama togok
Lalok bakasua kain tarok

Tidua nan indak bakain saok
Pado batutuik banyak tasingkok
Nan ta ulua jo nan ta ulok
Lah gampang sajo urang cigok

Mato nan indak namuah lalok
Walau sanjo lah kuok kuok
Dari pagi sampai sirok
Alun ado nan ta suok

Indak ciek nan ta lutok
Indak ado nan ka dikudok
Kosoang sadonyo isi songkok
Paruik taraso manggareok

Dek manahan indak talok
Galang galang bak di kocok
Disangko hati kuah sanok
Di cubo cubo manyendok

Tabayang bubua kaleok
Kironyo oli bacampua gomok
Ayia liyua ba ruok ruok
Baun paluah lah mangapuok

Dek ulah talampau arok
Cirik kudo tasangko godok
Tapaso aniang di bao anok
Kasadonyo lah jadi momok

Jatuah kadalam bunyi ratok
Ingin rasonyo tabang bakirok
Kalangik tinggi nak malayok
Tapi sayang kurang sayok

Didanga urang lah ngorok
Bantuak jawi kanai gorok
Bak manggaleh lah pulang pokok
Di awak modal nan lah lanyok

Iyo bana bakalibuik ampok
Dek ulah laku biang kerok
Lah bak cando kupang karok
Manampak alang sarok.

08062009 Yan Majo Basa (Yanto Jambak)
MARI AGAK I
(Palanta VII)

Jikok dipikia di agak i
Di hituang di kaji kaji
Di cubo koreksi diri
Di tanyo hati nurani

Sajak dicetusnyo reformasi
Sampai lahienyo demokrasi
Masuak ka zaman transparansi
Di dalam era globalisasi

Apo sabananyo nan tajadi
Panek kito man cari cari
Lah hilang surau tampek mangaji
Ulama sakik kiyai lah mati

Salah sia lah ka manunjuak i
Kalam sialah ka manarangi
Hilang jo apo ka di sigi
Suluah indak lai barapi

Bulan bacakak jo matohari
Galodo lah heboh jo tsunami
Gunuang nan indak elok lai
Bisua malatuih di paruik bumi

Manuruik pakar astrologi
Sarato urang astronomi
Sairiang maningkeknyo paneh bumi
Musim ndak dapek lai di prediksi

Musim batuka sakandak hati
Dahulu paneh di bulan januari
Kinilah hujan tiok hari
Sahinggo banjir man jadi jadi

Itu pandapek para ahli
Dalam seminar teknologi
Nan acok tampak di televisi
Atau di baco di koran pagi

Tapi santano kito teliti
Laku kurenah di introspeksi
Amuah mambaco jo mangaji
Nan tasirek kito pahami

Ikolah peringatan dini
Teguran dari Illahi
Umatnyo indak lai piduli
Lah lupo ajaran Rasul jo Nabi

Kadang ribuik hak azazi
Hak urang lah kanai kaki
Heboh di baliak emansipasi
Lupo kalau awak padusi

Nak jadi pamimpin di nagari
Nak manjadi pajabat tinggi
Lah lupo janji di angku kadi
Ka taat pado suami

Manjala kian kamari
Balanjo ka lua nagari
Ka selandia jo australi
Sakadar mancaliak buruang kiwi

Kadang ka hawai jo Tahiti
Sakadar pai mandi mandi
Atau ka roma jo Italy
Mancari sipatu aleh kaki

Kok lai bana ka arab Saudi
Tapi bukan baniat haji
Hanyo sakadar barekreasi
Pai mancaliak mummy

Anak indak ta urusi
Lah bak kato si bibi
Disangko pai mangaji
Kironyo pai bajudi

Kito lah mabuak jo harago diri
Lah teler kito jo gengsi
Lah bak cando kanai extasi
Ba evoria sapanjang hari

Darah naiak tensi tinggi
Emosi indak ta kendali
Bak kapa patah kamudi
Dayuang patah masin lah mati

Ba utak ka ampu kaki
Babanak ka ibu jari
Manuruikkan kato hati
Bana nan indak ado lai

Lah hiruak pikuak di nagari
Lah bacakak laki jo bini
Batinju jantan jo padusi
Mabuak harato gono jo gini

Heboh tantara jo polisi
Hakim jo jaksa bakalahi
DPR batangka jo mentri
Partai lah hiruak jo organisasi

Pamerintah indak ba wibawa lai
Pimpinan lah mabuak korupsi
Kadang awak nan tukang sigi
Sampai pulo masuak bui

Kasalahan urang bacari cari
Salah awak ba tutuik tutuik i
Dek pandai urang manggili
Batuka ameh jo timah pati

Sajak di jaman revolusi
Takalo di baco proklamasi
Masuak ka jaman agresi
Sampai ka maso jaman PKI

Babilang tahun sampai kini
Nagari kacau ndak baranti
Patah tumbuah hilang baganti
Kajahatan ba inkarnasi

Dek pitih sulik dicari
Banyak karajo kurang gaji
Pabirik banyak nan baranti
Indak talok biaya produksi

Investor banyak nan lari
Investasi banyak nan rugi
Kadang biaya tranportasi
Samo banyak biaya pungli

Panduduak banyak ala hurabbi
Labiah saparo jadi patani
Indak pandai batanam padi
Sawah laweh bareh babali

Banyak anak nan kurang gizi
Paruik buncik ketek kaki
Lah tingga tulang jo kulik ari
Kok hiduik umpamo mati

Lah batuka bareh jo ubi
Kadang taleh jo kaladi
Batuka susu jo ayie nasi
Indak tabali lai susu sapi

Kadang lahie satangah jadi
Bagugurkan ba aborsi
Dek baranak indak balaki
Lah dulu bajak pado jawi

Banyak dokter jo mantari
Panyakik tambah manjadi
Dulu caciang jo biadi
Atau kuhua saratuih hari

Kini lah kanker jo hipertensi
Flu buruang flu babi
Dek ubek indak tabali
Akhianyo picayo ka si PONARI

Kini lah heboh tiok hari
Sajak BBM malambuang tinggi
Lah sulik ma iduikkan api
Tungku indak barasok lai

Harago bak cando kureta api
Indak ta ambek talintehi
Awak ibarat durisi*
Tapaso manuruk kok nak pai

Nan diateh mabuak manari
Mabuak basorak jo banyanyi
Bajanji ba rapi api
Ciek haram nan ta bukti

Kadang awak sato mamuji
Ma anjuangkan tinggi tingi
Lah tabang lupo kandali
Awak nan nyo kantuik i

Kini sadang ba kompetisi
Barabuik mamimpin RI
Di bawah awak nyo batehi
Diateh nyo bae ba koalisi

Ado nan bakeh mentri
Ado bakeh TNI
Ado pengusaha sejati
Ado juo nan padusi

Saliang gili manggili
Saliang tunjuak ma ajai
Babagai intrik konspirasi
Kadang kadang sangat ironi

Tingga kito nan pribumi
Tagang taraso urek nadi
Kok sampai awak lapeh kendali
Apolah nan katajadi

Dulu tasabuik kisah MALARI
Mamprotes produk lua nagari
Tajdi pulo di bulan mei
Antah bara banyak nan mati

Baulang heboh di Semanggi
Lah mati di Tri Sakti
Lah banyak nan luko di Uki
Apo hasienyo nan di dapek i

Nan ado babaka i
Nan tagak barabah i
Indak bapikie sia mambali
Awak juo nan ka rugi

Kini kito ka ba kenduri
Alias pesta demokrasi
Banyak nan paralu kito awasi
Jan tapiliah din an udi

Ibarat rumah nan lah jadi
Tibo masonyo di renovasi
Apokoh nan ado diruntuah i
Apokoh cukuik di pa elok i

Disiko awak nan ngeri
Taraso ciuk nyali
Bak cando janur ndak ba lidi
Cando oto ndak ba oli

Jo dunsanak ambo babagi
Shering kato rang kini
Santano jatuah pilihan hati
Handaknyo kalua dari nurani

Bukan karano dek materi
Atau karano apam sarabi
Disiko kito ba hati hati
Olie sabantuak jo tangguli

Bado’a kito pado Illahi
Ya Allah yaa rabbi
Selamatkan nagari kami
Sampai anak cucu nanti…………….

Amiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiin……………………….!

Durisi = gerbong
24 Jiuni 2008
Yan Majo Basa.
MAMANJEK RAMBUTAN.
(Palanta VII)

Mandanga curito uni Hanifah Daman
Mamanjek paraweh nan bakabakan
Tabayang pulo di ambo pangalaman
Katiko dulu dikampuang halaman

Sakitar tahun anam puluah lapan
Carito tantang kanakalan
Anak anak jo kawan kawan
Memang agak manggalikan

Apolai mancilok buah buahan
Apopun itu bantuak tanaman
Lah manjadi trend musiman
Ampia sadonyo malakukan

Kini ambo cubo manulihkan
Carito mamanjek rambutan
Nan punyo pak Haji Sutan
Urang tuo ,agak cilamitan

Bini ampek anak salapan
Tapi lalok sandirian
Dek sadonyo bini lah tulak tulak an
Indak ado lai nan ma acuahkan

Kalau ndak salah hari sinayan
Kiro kiro pukua sambilan
Sadang rami urang di pakan
Sadang banyak urang di jalan

Ado surang anak parampuan
Namonyo Saiyani Budiman
Dek urang tuo bapendek an
Ba imbau sajo si saiyan

Anak kanduang dek tek Minan
Nan saketek agak kakurangan
Boco haluih rang himbaukan
Dek hiduik banyak tekanan

Ba suami jo Budiman Sulan
Bagala Sutan Pamenan
Biaso juo dihimbau nyiak uban
Karajo mancari rotan

Kok umua Saiyan dipakirokan
Lah ampia masuak salapan
Tapi alun basikolakan
Dek ado saketek cacad bawaan

Singkek kaba dikisahkan
Dek taragak jo rambutan
Dijuluak ndak sampai pinggalan
Mako mamanjeklah si saiyan

Sadang bagayuik gayuik di dahan
Bara nan ado lah bakarunduikkan
Banyak nan jatuah sabagian
Dek rantiangnyo bapatahkan

Tadanga di pak haji sutan
Langsuang turun ka hilaman
Kapalonyo tangadahkan
Astagfirullah nyo ucapkan

Turun kau…… sialaaan !!
Indak bataratik jo sopan
Indak batunjuak ba ajaan
Awak lah gadih parangai manyagan

Mamanjek manjek sumbarangan
Mambuek mato den kalimpanan
Untuang den lai ba iman
Kok indak antahlah dikatokan

Saiyan turun katakuik an
Muko pucek kacamehan
Pak haji lansuang mamacik an
Heei upiak edaaaan………!!

Capek pai ka pakan
Bali sarawa lansuang lakekan
Sambia manyuruakan ka tangan
Limo halai pitih ribuah

Si Saiyan lansuang kagirangan
Ka mandeh lansuangnyo curitokan
Kabaikan pak haji nyo sampaikan
Tapi dek tek Niman lain nyo pikiakan

Anak ambo limo ribu kabagian
Andaikan ambo nan malakukan
Mungkin limo halai sapuluh ribuan
Mako tek niman bagageh jalan

Bantuak urang tabik syetan
Nan didalam nyo tanggakan
Jo kodek sajo nyo tutuik an
Mamanjek pulo nan nyo kao kan

Nyo hilangkan malu jo sagan
Harok dek pitih limo kali ceban
Tapi apo kajadian
Balain kanyataan jo angan angan

Disiko indak dijalehkan
Baa proses kajadian
Mungkin ndak banyak perbedaan
Walau balain tapi saroman

Pak haji hanyo mambarikan
Limo halai ratusan
Sambia mambisiakkan
Heii Man pai lah ka sinan

Bali silet ka lapau si apan
Cukuaa tu nan barantakaan…………!!
Mamaluuuuuuuuuuu ….kan
Untuang kau masih kamanakan

Itulah carito ka selingan
Kok mungkin taraso kurang sopan
Dek dunsanak toloang haluihkan
Jo maaf sajo di hapuihkan…………

Walau jo garah ambo sampaikan
Nan tasirek kok lai tapahamkan
Tingga di dunsanak ma aratikan
Tagantuang baa manterjemahkan …

Iko hanyolah gambaran
Realita dalam kehidupan
Kito acok sacaro spontan
Manangkok suatu pasan

Kalah aka jo pikiran
Dek ma utamokan parasaan
Akhianyo banyak salah sasaran
Dek balain arah jo tujuan

Adat kito lah ma ajakan
Sabalun di angguak di gelengkan
Jo “antah” dulu jawek tawaran
Baru kito jatuahkan pilihan

Yanto Jambak mangetik an
210062009.

Minggu, 10 Mei 2009

SALAM JO SAMBAH

Badia japun di bangkahulu
Panembak kapa dari bangka
Bari ampun kami dek pangulu
Jaweklah salam dunsanak Palanta

Andak ka gunuang sikalibuik
Andak karimbo kayu jati
kayu gadang banyak babuah
Katigo jo kayu kamat
Gagok ganta badan manyabuik
Panghulu banyak nan sati
Rang gadang banyak nan batuah
Nan mudo banyak nan kiramat

Saluak ado detapun ado
Ba kain panjang tigo halai
Disasah nak urang padang
Disasah dimalah di hampaikan
Iyo di langkan nangko juo
Datuak ado sutanpun ado
Apolai nan cadiek pandai
Ragulah mato dek mamandang
Kamalah sampah ditibokan
Iyo ka palanta sajo SALAM sadonyo

SALAM sa ujuik dengan simpuah, ibarat bungka nan piawai,naraco luruih
main, daun indak basibak jo basisieh indak babateh jo bahinggo.
SALAM kapado niniak mamak nan gadang basa batuah, sandi andiko dalam
kampuang tampuak jo tangkai dinagari, kapa i tampek rang batanyo
kapulang tampek babarito.
Nan bak kayu gadang di tangah koto, ba urek balimbago matan, badahan
cupak jo gantang, barantiang barih jo balabeh, badaun rimbun jo adat,
babungo mungkin jo patuik, babuah kato nan bana.
Buliah baselo di ureknyo, dapek basanda di batangnyo gantungan cupak
nan duo, partamo cupak usali, kaduo cupak buatan.
SALAM kapado hulubalang jo panglimo sarato manti pagawai adat, parik
dalam pagagaran kokoh , urang na cadiak candokio, tau sarato pandai,
tau dirantiang ka mancucuak, tahu di dahan ka mahimpok sarato ranggeh
ka manyanggo, paham jo kieh kato bayang, takilek ikan dalam ayie, ikan
takilek jalo tibo, lah tantu jantan batinonyo, santan dirumah lah
barameh.
SALAM kapado baliau angku nan tuo, alim ulama cadiak pandai, bila
maulana jo tuangku sarato imam dengan chatib, urang arif bijaksano,
tagaknyo rintang bapituah, duduaknyo rintang bacamin kitab, nan tau di
halal dengan haram sarato sah dengan batil, palito nyalo maso di
dunia, bendangnyo sampai ka akhirat.
SALAM kapado nan mudo salendang dunia, nan capek kaki ringan tangan,
capek kai indak panaruang, ringan tangan indak pamacah, asa tarantang
duo sudah, bahati suci bamuko janiah, nan tau di malu dengan sopan
sarato raso jo pareso, raso dibao naiak nan pareso di bao turun.
SALAM ka pado bundo kanduang, limpapeh rumah nan gadang, sumarak
anjuang paranginan,
ibarat bungo di halaman, hiasan didalam kampuang pamenan dalam nagari,
kok hiduik tampek baniat, mati tampek ba naza, ka unduang- unduang ka
madinah, ka payuang panji ka sarugo, amban puruak aluang bunian, urang
nan duduak jo sukatan,kok hauih tampek mintak ayie, lapa ka tampek
minta makan.
Ujuik kato buah rundingan, sakironyo paham di kahandaki, bahubuang jo
maso nan ditampuah, dek maliek di ateh rupo, basiang ateh nan tumbuah,
tumbuah sarupo iko kini.syariat ado bahakikat, lahie kulik manganduang
isi, dilua nan tampak nyato, didalam kandungan ilmu, jikok dipiliah jo
ikhtiar, jikok aka dijalankan, jo tanang budi marangkak, ka ateh nyato
ta ambun jantan, kabawah jaleh takasiek bulan.lahie manjadi buah amal,
basilek dipangka karih, malinteh di ujuang padang, kato salalu ba
umpamo, rundiang nan banyak bakiasan.
Baa sakarang nagko kini, pihak diambo nan baru datang, sararak langkah
dari rumah, sa ayun lenggang di nan goloang, manuju palanta lapau
nangko,

Didoroang dek kandak bana
Di elo dek cinto hati
Dicubo cubo baraja
Tandonyo cinto ka nagari

Walau dima bumi dipijak
Disinan langik kito jujuang
Tapi bukan alasan nan bijak
Untuak kito lupo jo kampuang

Adat dikundang pai
Kok sara' lakek di tubuah
Walau ka tingga di lua bumi
Dipakai bapantang lusuah

Tapi.....Saketek nan mancameh
Ragu tibo bimbang nan datang
Kato taserak alun lai kameh
Pado cukuik banyak nan kurang

Bak manetek niro pinang, antah barayie antah indak, bak alu patah
patigo, musim pabilo kabataruak.
Badan umpamo padi salibu, awak tumbuah musim talampau. urek bagantuang
kajarami, rangkiang tinggi nan bahadang..........masuak karuang raso
ka indak, tampan kalapuak salamonyo.
Cameh bana badan sabatang, ka tunggak ampulua kayu, ka papan lebanyo
tangguang, tampan ka jadi sibiran sajo, antah kok rela dunsanak
bari..............................
Tapi................. dek punco alah tarosok

Calak calak ka ganti asah
Sambie manunggu tukang tibo
Ambo cubo cubo manarah
Dunsanak tingga mangatam sajo

Kok indak di garih nan pahek
Indak di takuak nan batabang
Tacancang lauak tangah alek
Tasabuik badan di nan sumbang

Kalilawa dipulau rimbang
Anak ruso mati tadabiah
Kok gawa toloang di timbang
Kok doso ampunkan labiah

Cupak panuah gantang balanjuang
Nyampang basuo saliter indak
usah salahkan sarueh batuang
Ambo manggantang nan kurang bijak

Untuak dunsanak kasadonyo, dek lah banyak dunsanak nan datang, dek
biaso juo manuruik adat nan bapakai, cupak tagak nan ba isi, kok mulia
alek dibao duduak, mulia tamu di bao naiak.
baa sakarang nangko kini...............
Satantangan dunsanak palanta kasadonyo, ketek indak disabuik namo,
gadang nan indak disabuikkan gala, sambah nan jatuah ka tangah tangah,
rundiang talewa ke nan rami.
Datang kok indak tapabasokan, tibo kok indak tamuliakan, himbau kok
indak tasahuti, tanyo kok kurang dapek jawek,maklumlah dunsanak
tantang itu .
Dek sulik balega di nan sampik, sarik manuka di nan tidak, ditambah
pulo kakurangnyo.
Darah nan baru satampuak pinang, umua umpamo satahun jaguang, akan
balun pandapek kurang, ulemu jauah sakali, tinggi badan di bao rueh,
gapuak hanyo di bao lamak

Baa toh sakarang kini nangko............

Tambilang dibaliak lansek
Sitaba dirumpun sarai
Ambo bilang sado nan dapek
Nan tingga untuak rang nan pandai

Tungkek galah amat di rajo
Salibu dibaliak papan
Kok salah tobatlah ambo
kok bana samo kito amalkan

Didalam surek nan ka tigoko
Ambo cubo manyampaikan
Pasan dari kito basamo
Untuak anak kamanakan

Kok untuang elok ratak tangan
Talakik mumbang jadi kalapo
Dek dunsanak toloang simakkan
Pasan hiduik dalam blog nangko.

TA APUANG -APUANG

TA APUANG APUANG
Dibaco untuang jo takadia
Indak nan mampu maramalkan
Anam bulan sabalun lahia
Tigo bulan dalam kandungan

Garih suratan jaleh sudah
Tingga dikito manjalani
Kok nasib dapek dirubah
Untuang, kuaso Nan Ilahi

Apo sajo nan di kakok
Kito hanyo ba usaho
Buliah sajo gadang harok
Nan hasienyo barubah tido

Ba cito cito satinggi langik
Untuang nan buruak tacapai tido
Ba usaho tunggang tunggik
Ratak ka malang bansaik juo

Langkah maut jo rasaki
Tamasuak jodoh manusia
Kito tingga manapek i
Tuhan nan punyo rencana

Sabalun aja bapantang mati
Itu kato urang bijak
Manyuruak bana kaparuik bumi
Nan tasuruak tatap tampak

Itulah ibarat jo umpamo
Kahidupan anak manusia
Banyak di kito nan tasuo
Kajadian di lua rencana

Akhianyo bak cando biduak
Ta apuang apuang dilautan
Ta apuang apuang di lautan
Tiok hari badanlah mabuak
Kamalah sampan den pauikkan

Den tahan ombak jo galombang
Karajo bak raso sio sio
Badan lah larek di lauik gadang
Nan pulau tacapai tido

Babagai sasa nan timbua
Sampai ka nasib basalahkan
Kasuruik langkah talanjua
Ka taruih badanlah anggan

Dicubo ba iman taguah
Lahie jo batin basangketo
Ditahan kasha jo kaluah
Ka badan tampak mularaiknyo

Layie cabiak pandayuang lah hancua
Di salo ombak sampan lah lapuak
Kasieh tatumpah ka taluak bayua
Cinto tasangkuik di tanjuang pariuak

Dencubo maniti buiah
Disalo ombak jo galombang
Batin seso hati lah padiah
Badanlah hanguih dek tapanggang

Oi syahbanda taluak bayua
Elokan baa sampan nangko
Walaupun nasi lah jadi bubua
Kok lai lamak den bari gulo

Tanjuang pariuak tulaklah baa
Tundokan sampan ka lauik lapeh
Santano karam indak den sasa
Pado ta apuang apuang cameh.

Pulau pisang, 24042006.
Y.Jambak.
(Jeritan batin anak Minang yg kawin bkn dgn orang minang)

AGAK - AGAK

AGAK AGAK

Panek rasonyo ma agaki
Payah mangana asa mulonyo
Manga co iko raso hati
Bak diguncang gampo rayo

Indak doh ado nan istimewa
Indak nan aneh ciek juo
Tapi katiko batuka ota
Ado lain nan taraso

Tasirek bana dalam bagarah
Ado rasio dalam kucindan
Panuah makna saribu antah
Sulik rasonyo diterjemahkan

Raso nan hilang dalam batin
Antah kama salamoko
Kini batamu di tampek lain
Nan indak disangko sangko

Dulu bakunci jo kuro kuro
Talatak dalam nurani
Hilang lanyok ba itu sajo
Lah latieh badan mancari

Kabek nan arek salamoko
Bapasak ampek bapangku limo
Panek nan punyo nak ma ungkai
Tibo nan kanduang rarak sajo

Antaro untuang jo suratan
Antaro nasib jo takadie
Lah dicubo bulak baliakkan
Ndak mampu rasonyo utak bapikie

Nyo indang badan jo budi
Nyo buai diri jo baso
Angan angan malambuang tinggi
Hati jo jantuang nan babungo




Tapi saketek nan maragu
Katiko timbua kabanaran
Mungkinkah ibilih nan marayu
Apo iko godaan syetan.

Ibarat mimpi ka bungo lalok
Bak kacimpuang pamenan mandi
Lah kanyang kito dek harok
Tasintak sadonyo pai

Kini antaro iyo jo indak
Bialah jadi kato antah
Pado manjadi agak agak
Elok rasonyo suruikkan langkah

Arok dek rono tarang bulan
Palito nyalo bapadami
Kok nyampang langik ditutuik awan
Kama suluah ka dicari

Itu kini nan barusuahkan
Banyak contoh nan tasuo
Punai di kayu nan ba harokkan
Balam disangka lah taniayo

Nan dikaja tak kunjuang dapek
Nan ditangan lah talapehkan
Pado manjadi buah upek
Eloklah iman di taguahkan

Bialah di dado dikunci mati
Dikana pasan urang tuo
Pado sanang di alam mimpi
Bialah susah di alam nyato…….

Barasian, 09032006. Y. Jamba

Sabtu, 25 April 2009

RUSUAH DALAM HATI



Satanggo badan turun janjang
Salangkah kaki di tapak an
Pasan mandeh lah dalam hati
Kok sampai anak karantau urang
Indak kalupo balupokan
Walaupun apo ka tajadi

Kahilie sarangkuah dayuang
Kamudiek sahantak galah
Samo sabondoang satujuan
Kok nyampang badan larek di kampuang
Dirantau karik di tambah
Adat limbago usah lupokan

Itu dulu pasan rang tuo
Malapeh anak kamanakan
Nak hiduik marantau
Tapi kini jarang basuo
Lah banyak hilang pidoman
Pantanglah banyak nan talanyau

Lah babeda suku jo sako
Lah bakaji nagari asa
Sapayuang indak salinduang
Samo dipadang induak kotonyo
Samo mamakai adapt jo sara’
Tapi maetoang tiri jo kanduang

Nan tuo gilo ma amun
Sajarah juo nan babaco
Manyabuik jaso nan lapeh
Lah abih dapua ta unggun
Pariuak lah tandeh jadi baro
Tungku juo nan bakipeh

Nan mudo mabuak dek bungo
Batang indak baduri lai
Kabun pasa paga lah rampak
Lupo jo urang ka talando
Dek mabuak bagadang hati
Adat tingga sara’ ta injak

Kok bagak manapuak dado
Gilo mahariek mahantam tanah
Mancari jo buku tangan
Pantang tagisie jo talando
Bak baruak di sangek labah
Abih karambie satandan

Nan kayo bamain ria
Manggeleang kian kamari
Bak sipatuang kakanyangan
Galeh batoko tiok pasa
Ota ka japang baliak hari
Di kampuang rumah lah taban

Kok tibo masobyo barami rami
Halal bi halal balebaran
Bacarito nak bangun kampuang
Ota jo janji ba rapi api
Kecek awak surang nan badanga
Urang lain basangko patuang

Nan gadang gilo adu tanago
Nan cadiak gilo manjua
Tingga si bansaik ba ibo hati
Ameh bagaluik jo suaso
Timah jo perak sanda mnyanda
Tinggalah loyang ba ibo hati


Lai bana nan elok hati
Tapi ba udang di baliak batu
Manoloang maharok buliah
Kok lai tabukak pintu hati
Nan susah lai ba Bantu
Tiok hari mahituang jarieh

Lah lupo jo kaji lamo
Tangan suok kok baragieh
Nan kida indak usah tau
Tapi dicaliek kini tasuo
Dapek di hituang jo di pilieh
Nan babuek sarupo itu

Banyak di kito nan batamu
Gilo manangguak di ayie karuah
Sambie manyalam minum ayie
Ciek jo duo nan elok laku
Toloang labieh bak mambunuah
Nyo unjuak an tali panjarek lihie

Talalok makan jago
Tajulai makanan guntiang
Mangarek dalam lipatan
Gilo manuhuak jo man cido
Din an data tangan nyo bimbiang
Di lanyah awaknyo tundokan

Samo sakampuang jo sasuku
Samo barasa dari minang
Labiah bak cando urang ulando
Baragieh sa ujuang kuku
Bakandak salaweh tangan
Angok urang ba ago pulo

Diangkek tangan ka kapalo
Maaf jo rela nan bamintak
Kok tadoroang kato talompek
Bukannyo kami manutuik mato
Nan sabana elok cukuik banyak
Dalam saratuih mungkin ciek

Lah bak nangko bunyi guruah
Tandonyo hari ka hujan gadang
Galodo juo nan katibo
Iko di kami nan marusuah
Ranah tampak minanglah hilang
Lah tingga kabau nyo sajo

Singgalang marapi toloang jalehkan
Apo nan tajadi di sarasah
Mangko sampai galodo tibo
Bakeh hujan denai bapasan
Duo tigo banda ba ulah
Tabiang nan usah di bao sato.


Induak koto, 10101994,
Yanto Jambak